maandag 2 januari 2012

Achtergronden missionair gemeente zijn: Van emerging movement naar de missionaire gemeente


Momenteel komt er een beweging op gang van christenen en gemeenten die met discipelschap en missionaire groepen aan de slag gaan om de brug tussen kerk en samenleving kleiner te maken. In gesprekken met mensen merk ik dat de achtergronden bij deze missionaire beweging niet altijd helder is. Dat is ook niet zo verwonderlijk aangezien de emerging movement discussie maar heel beperkt voet aan de grond heeft gehad in de afgelopen 15 jaar. Daarom gaat dit artikel in op waar de discussie over vernieuwing van kerk en religie onder de noemer emerging movement vandaan komt en hoe we vandaaruit bij de beweging van de missionaire gemeente van vandaag de dag uitgekomen zijn.


Al tientallen jaren is de ontkerkelijking in Nederland een niet te stoppen proces. In de jaren ’90, op het hoogtepunt van economische voorspoed, was de scheiding tussen kerk en samenleving, het individualisme en het gebrek aan zingeving zo voelbaar dat het gevoel ontstond dat er iets moest veranderen.

Grassroots vernieuwing: Emerging movement
Er ontstond onder de noemer ‘Emerging movement’ een beweging die zei dat naar de nieuwe eeuw toe de uitdaging voor christenen was om de aansluiting met rand- en niet-christenen weer te vinden. Er was een zoektocht nodig om als christenen weer te leren waar de behoeften van de samenleving naar uitgaan en hoe je als christen daarop aansluiting kan vinden. Sinds die tijd is binnen deze experimentele vernieuwingsbeweging een opeenvolging van kleine nieuwe initiatieven ontstaan onder noemers als organic church, simple church, missional church, emerging church en liquid church. Voorbeelden van meer of minder experimenetele initiatieven zijn de Jesus Freaks, De Zolder, Nomaden / Oase, Crossroads Rotterdam, Overvecht Netwerk en vele anderen. Ook zijn er een aantal netwerken en initiatieven die deze ontwikkeling in Nederland beinvloedt hebben zoals het European Church Planting Network (ECPN), Eurochurch en de CPX van Floyd McClung. Kenmerkend voor deze nieuwe gemeenschappen binnen deze stromingen is vooral de gemeente zoals we die beschreven zien in Handelingen 2, waarin de huisgemeenschap als grootfamilie (extended family) centraal staat waarbinnen christenen samenkomen om leven en geloof met elkaar te delen.

Handelingen 2; Christelijke gemeenschap als grootfamilie
46 Elke dag kwamen ze trouw en eensgezind samen in de tempel, braken het brood bij elkaar thuis en gebruikten hun maaltijden in een geest van eenvoud en vol vreugde. 47 Ze loofden God en stonden in de gunst bij het hele volk. De Heer breidde hun aantal dagelijks uit met mensen die gered wilden worden.

Antwoord van gevestigde kerken: Alpha-cursus en Present
Binnen de gevestigde kerken heeft deze zoektocht vorm gekregen onder initiatieven als de Alpha-cursus en Stichting Present. De kracht van deze initiatieven is geweest dat zij christenen en niet christenen weer met elkaar in contact brachten en ook lieten zien waar gezamenlijke raakvlakken lagen. Een hele waardevolle en noodzakelijke stap, maar het sloeg de brug maar voor de helft. Zo geeft Rudolf Setz, oud-directeur van Stichting Present, aan dat hij gemerkt heeft dat de moeite bij deze initiatieven aan het eind ligt. In beide gevallen nemen christenen en niet-christenen gezamenlijk deel aan een activiteit, maar blijkt het moeilijk om de aansluiting vast te houden als de activiteit is afgelopen. Via de Alpha-cursus kwamen velen tot geloof, maar de stap naar de kerk werd vaak niet gemaakt. Uit deze constatering komt ook de naam Nederland Zoekt vandaan; om te zoeken naar het antwoord op de vraag; Wat na de Alpha-cursus, en wat na Stichting Present?

Missionair gemeente zijn: beide bewegingen vallen samen
Zoals Andrew Jones op de Emerging Roundtable op Freakstock in 2006 al aangaf zou de experimentele vernieuwingsbeweging pas echt momentum gaan krijgen als deze de brug met de gevestigde kerken zou gaan slaan. Onder andere de NewWine conferentie heeft belangrijk werk verzet om deze brug te slaan door vele jaren aandacht te vragen voor het onderwerp missionair gemeente zijn en zo de bekendheid te vergroten.  Zo brak het moment aan dat Rudolf Setz vanuit Stichting Present richting vond voor de oplossing van de problemen met Alpha en Stichting Present in het missionair gemeente zijn.  Door het doen van goede daden en het vertellen over de basis van het evangelie niet te doen als activiteiten op zich, maar eerst te bouwen aan een lokale gemeenschap. Binnen deze gemeenschap kan men binnen een authentieke vriendschappelijke relatie elkaar tot een hand en voet zijn en vertellen over het evangelie. Deze nieuwe gemeenschap vormt dan de basis voor een nieuwe geloofsgemeenschap. Zo brak ook het moment aan dat de experimentele organische initiatieven aansluiting vonden met gevestigde gemeentes die nodig is een verschil te kunnen maken met deze principes. We hopen en verlangen dat het samenvallen van beide bewegingen ervoor kan gaan zorgen dat we een nieuwe beweging in Nederland mogen gaan zien. Een beweging waarin christenen en niet-christenen elkaars taal weer meer gaan spreken en waarbij Ekklesia weer uitgenodigd wordt om in het midden van de samenleving aanwezig te zijn als boodschap van hoop voor de mensen. En dat de kerk weer vooral bekend mag staan om haar praktische en zichtbare liefde.

Geen opmerkingen: